Opóźnienie samolotu czy odwołany lot to częsta sytuacja. W wielu tego typu przypadkach można domagać się odszkodowania od linii lotniczych, o ile spełniło się odpowiednie warunki. Warto znać swoje prawa, dlatego sprawdź, kiedy przysługuje ci odszkodowanie za odwołany lub opóźniony lot.
Opóźnienie samolotu – prawa pasażera
Ochronę pasażerów linii lotniczych w sytuacji opóźnionego lotu zapewniają regulacje unijne. Co ważne, obejmują one nie tylko loty na obszarze Unii Europejskiej, ale też wszystkie loty rozpoczynające się w Unii (niezależnie od przewoźnika) oraz te, które kończą się na jej terenie, o ile obsługuje je unijny przewoźnik. Jeśli więc lecisz z lotniska Kraków Balice – lub dowolnego innego lotniska w Polsce – to niezależnie od celu Twojej podróży przysługują Ci prawa wynikające z aktualnego Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady.
Co to oznacza? W przypadku opóźnienia samolotu o co najmniej 2 godziny masz prawo do pełnej informacji o aktualnej sytuacji, przewidywanej długości opóźnienia oraz o jego przyczynie. Linie lotnicze muszą też poinformować cię o przysługujących ci prawach (w tym o prawie do odszkodowania) oraz o stosowanych przez siebie procedurach. Mają też obowiązek zapewnić ci możliwość kontaktu z bliskimi – zapewnić 2 rozmowy telefoniczne, wysłanie e-maila lub faxu.
W przypadku krótkich lotów już 2-godzinne opóźnienie powoduje też, że przysługuje ci szczególna opieka linii lotniczej i należy ci się bezpłatny posiłek oraz napoje (jeśli czekasz dłużej, ich ilość jest odpowiednio większa). W takiej sytuacji linia lotnicza sama powinna wyjść z inicjatywą, ale praktyka uczy, że nie zawsze tak się dzieje, dlatego w przypadku opóźnienia warto zachowywać wszystkie rachunki za zakupy żywności, aby starać się później o zwrot kosztów.
Linie lotnicze muszą też zapewnić czekającym pasażerom nocleg, o ile opóźnienie jest tak duże, że pojawia się taka konieczność (np. lot jest przesunięty na następny dzień). Zazwyczaj będzie to hotel jak najbliżej lotniska. W przypadku noclegów poza lotniskiem przysługuje ci też transport do hotelu oraz powrotny, z hotelu na lotnisko. Jeśli nocleg musisz opłacić samodzielnie, możesz domagać się zwrotu kosztów na podstawie rachunku.
Do zwrotu pełnych kosztów biletu masz prawo wtedy, kiedy lot opóźnił się o co najmniej 5 godzin. Pamiętaj, że znaczenie ma tutaj nie przesunięcie godziny odlotu, ale różnica między planowanym a rzeczywistym czasem przylotu.
Ponadto jeśli opóźnienie samolotu spowodowało, że nie zdążyłeś na przesiadkę – a drugi lot był zakupiony w ramach tej samej rezerwacji – masz prawo do alternatywnego lotu.
Kiedy przysługuje odszkodowanie za opóźniony lot?
Jak już zostało wspomniane, w przypadku opóźnienia samolotu o co najmniej 5 godzin masz linie lotnicze zwracają ci pełny koszt biletu. Ponadto w niektórych sytuacjach przysługuje ci odszkodowanie za opóźniony lot. Kiedy? Wtedy, kiedy opóźnienie wynosi co najmniej 3 godziny – przy czym, potwórzmy to, znaczenie ma czas przylotu do miejsca docelowego. Jeśli więc twój samolot wystartował z 3-godzinnym opóźnieniem, ale w czasie lotu zniwelował je i dotarł na miejsce tylko 2,5 godziny później, niż planowano, odszkodowanie ci nie przysługuje.
Pamiętaj, że odszkodowanie dotyczy wyłącznie lotów na obszarze Unii Europejskiej, tych, które rozpoczynają się w Unii oraz tych, które kończą się na jej terenie, o ile obsługuje je unijny przewoźnik.
Istnieją jednak sytuacje, w których pomimo spełnienia warunków, odszkodowanie Ci nie przysługuje. Są to tzw. nadzwyczajne okoliczności – złe warunki meteorologiczne, zamknięcie przestrzeni powietrznej, strajki (ale wyłącznie osób, które nie są zatrudnione przez przewoźnika) czy zagrożenie bezpieczeństwa lub destabilizacja polityczna.
Odwołany lot
W przypadku odwołanego lotu linie lotnicze mają podobne obowiązki, jak w przypadku lotu opóźnionego – muszą zaopiekować się pasażerami, czyli zapewnić pożywienie, napoje, w niektórych okolicznościach również nocleg i transport do niego, a także umożliwić kontakt z bliskimi.
Pasażer ma także prawo do alternatywnego lotu lub, jeśli rezygnuje z podróży, zwrotu kosztów za bilet.
W niektórych sytuacjach masz dodatkowo prawo do odszkodowania. W tym przypadku również obowiązują regulacje europejskie, dlatego odszkodowanie dotyczy wyłącznie lotów, odbywających się na obszarze Unii Europejskiej, rozpoczynających się na jej terenie lub kończących się (w tym drugim przypadku muszą być obsługiwane przez unijnego przewoźnika).
Istnieje jednak szereg okoliczności, które wyłączają prawo do odszkodowania za odwołany lot. Ma to miejsce, jeśli:
- linia lotnicza poinformowała o odwołaniu lotu z co najmniej 2-tygodniowym wyprzedzeniem,
- linia zaproponowała alternatywny lot co najmniej 7 dni przed podróżą, przy czym wylot musi mieć miejsce nie więcej niż 2 godziny wcześniej niż pierwotnie planowany, a przylot nie więcej niż 4 godziny później,
- linia lotnicza zaproponowała alternatywny lot na mniej niż 7 dni przed podróżą, ale odbywa się on w czasie zbliżonym do lotu pierwotnego (wylot nie więcej niż 1 godzinę wcześniej i przylot nie więcej niż 2 godziny później).
Ile wynosi odszkodowanie za opóźniony lub odwołany lot?
Wysokość odszkodowania za opóźniony i odwołany lot jest taka sama i zależy od długości lotu oraz tego, czy zaczyna się on lub kończy poza Unią Europejską:
- 250 euro – jeśli lot jest krótszy niż 1500 km oraz zaczyna się i kończy w UE,
- 400 euro – wszystkie loty dłuższe niż 1500 km, które zaczynają się i kończą w UE oraz loty na dystansie od 1500 do 3500 km, jeśli zaczynają się lub kończą poza UE,
- 600 euro – loty dłuższe niż 3500 km, które zaczynają się lub kończą poza UE.
W niektórych przypadkach linie lotnicze mają prawo zredukować wysokość odszkodowania do 50%. Dotyczy to sytuacji, kiedy lot odbywał się na dystansie ponad 3500 km, ale opóźnienie wyniosło mniej niż 4 godziny.
Odszkodowanie jest zazwyczaj wypłacane w euro, ale zgodnie z wyrokiem TSUE z 3 września 2020 roku pasażer może domagać się wypłaty odszkodowania w walucie krajowej swojego miejsca zamieszkania.
Jak uzyskać odszkodowanie od linii lotniczych?
Należy ci się odszkodowanie za opóźniony lub odwołany lot? Zachowaj dokumenty związane z rezerwacją lotu i jak najszybciej zgłoś swoje roszczenia linii lotniczej (w większości sytuacji przedawniają się one po 1 roku).
Sposób zgłoszenia zależy od przewoźnika – instrukcja powinna znajdować się na jego stronie internetowej, a także powinna być możliwa do uzyskania po kontakcie telefonicznym. W przypadku LOT-u reklamację możesz też zgłosić listownie (pamiętaj, aby zawrzeć w liście wszystkie ważne informacje).
Jeśli linia lotnicza uchyla się od wypłacenia Ci odszkodowania, mimo że wszystkie przesłanki zostały spełnione, możesz ją pozwać. Pozew należy złożyć do sądu, w którego okręgu znajduje się miejsce odlotu lub przylotu, przy czym to pasażer, jako osoba poszkodowana, ma prawo wybrać sąd..
O czym warto pamiętać, aby uniknąć problemów?
Przede wszystkim rozsądnie planuj czas przesiadki, jeśli Twoja podróż odbywa się dwoma lotami. Opóźnienie samolotu to częsta sytuacja, zawsze więc trzeba brać je pod uwagę. Bezpieczniej też wybierać taką podróż, w której oba loty są na tej samej rezerwacji – tylko wtedy przysługuje Ci prawo do alternatywnego lotu, jeśli opóźnienie pierwszego samolotu spowoduje, że spóźnisz się na drugi.
Pamiętaj też, aby po zakupie biletu lotniczego sprawdzać wiadomości mailowe od przewoźnika. Linie lotnicze często w ten sposób przysyłają zaktualizowane terminy wylotów. Jeśli Twój lot zostanie odwołany, również zapewne poinformują Cię o tym właśnie w takiej formie.
Wybierając się w podróż samolotem, zawsze rozważnie dobieraj porę i sposób dotarcia na lotnisko. Jeśli obawiasz się opóźnienia lotu, wygodnie jest przyjechać własnym samochodem i zaparkować je na parkingu przy lotnisku – w razie czego szybko będziesz móc je odebrać, aby na przykład przejechać do hotelu. Parking Panda przy lotnisku Balice oferuje między innymi błyskawiczny transfer z lotniska – wystarczy jeden telefon, aby już kilka minut później podjechał kierowca.
